جملات قصار از نهج البلاغه:
وَ قَالَ ع إِنَّ هَذِهِ اَلْقُلُوبَ تَمَلُّ کَمَا تَمَلُّ اَلْأَبْدَانُ فَابْتَغُوا لَهَا طَرَائِفَ اَلْحِکَمِ
و فرمود ( ع ) : این دلها هم ملول مىشوند ، آنسان ، که تنها ملول مىشوند . پس براى شادمان ساختنشان سخنان نغز و حکمتآمیز بجویید .
وَ قَالَ ع کُنْ سَمْحاً وَ لاَ تَکُنْ مُبَذِّراً وَ کُنْ مُقَدِّراً وَ لاَ تَکُنْ مُقَتِّراً
و فرمود ( ع ) : بخشنده باش و اسرافکار مباش و میانهرو باش و سختگیر مباش .
وَ قَالَ ع لِسَانُ اَلْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ وَ قَلْبُ اَلْأَحْمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ قال الرضی و هذا من المعانی العجیبة الشریفة و المراد به أن العاقل لا یطلق لسانه إلا بعد مشاورة الرویة و مؤامرة الفکرة و الأحمق تسبق حذفات لسانه و فلتات کلامه مراجعة فکره و مماخضة رأیه فکأن لسان العاقل تابع لقلبه و کأن قلب الأحمق تابع للسانه
و فرمود ( ع ) : زبان خردمند آن سوى دل اوست و دل بىخرد آن سوى زبانش. رضى گوید : این از معانى عجیب و شریف است . مراد این است که عاقل زبان نمىگشاید مگر پس از آنکه با اندیشه و فکر خود مشورت کند و بىخرد ، سخنان بیهودهاش بر فکر و تأمل و اندیشهاش پیشى گیرد . گویى زبان عاقل ، تابع دل اوست و دل احمق ، تابع زبان اوست
وَ قَالَ ع عَجِبْتُ لِمَنْ یَقْنَطُ وَ مَعَهُ اَلاِسْتِغْفَارُ
و فرمود ( ع ) : در شگفتم از کسى که از رحمت خداوند نومید مىشود و حال آنکه ، توان آمرزش خواستنش هست .
وَ قَالَ ع اَلْقَنَاعَةُ مَالٌ لاَ یَنْفَدُ قال الرضی و قد روی هذا الکلام عن النبی ص :
و فرمود ( ع ) : قناعت ثروتى است که از میان نرود . این سخن از پیامبر ( ص ) هم روایت شده است .
وَ قَالَ ع اَلصَّبْرُ صَبْرَانِ صَبْرٌ عَلَى مَا تَکْرَهُ وَ صَبْرٌ عَمَّا تُحِبُّ
و فرمود ( ع ) : صبر بر دو گونه است : یکى صبر در آنچه آن را ناخوش مىدارى و یکى صبر از آنچه دوستش مىدارى
وَ قَالَ ع لاَ تَسْتَحِ مِنْ إِعْطَاءِ اَلْقَلِیلِ فَإِنَّ اَلْحِرْمَانَ أَقَلُّ مِنْهُ
و فرمود ( ع ) : از بخشش اندک شرمنده مباش ، زیرا نومید ساختن ، اندکتر از آن است .
وَ قَالَ ع لاَ یَتْرُکُ اَلنَّاسُ شَیْئاً مِنْ أَمْرِ دِینِهِمْ لاِسْتِصْلاَحِ دُنْیَاهُمْ إِلاَّ فَتَحَ اَللَّهُ عَلَیْهِمْ مَا هُوَ أَضَرُّ مِنْهُ
و فرمود ( ع ) : مردم ، هیچیک ، از امور دینى را براى بهبود امور دنیوى ترک نکنند جز آنکه ، خداوند برایشان وضعى پیش آورد که زیانش بیش از سودش باشد .
